نور طبیعی در معماری ساختمان بسیار اهمیت دارد خورشید منبع تامین نور طبیعی در ساختمان است و برای ایجاد نور طبیعی در معماری ساختمان مورد نیاز است.
اما باید به نوع کاربری ساختمان، شرایط اقلیمی منطقه نگاه کنیم تا بدانیم چه مقدار تابش نور خورشید برای ساختمان ما کافیست زیرا نور خورشید به حرارت تبدیل میشود. مقدار تابش آفتاب به فصول مختلف سال و نوع اقلیم منطقه ای بستگی دارد.
در فصل سرد ما به حداکثر نور خورشید نیاز داریم و ساختمان باید در جهتی باشد که مقدار مورد نیاز نور را در این زمان دریافت کند و برعکس در فصول گرم سال ساختمان باید در جهتی باشد که حداقل نور خورشید به آن تابیده شود و نور مستقیم خورشید به فضای داخلی نفوذ کند.
پس نحوه ی نورپردازی و استفاده از نور طبیعی خورشید در اقلیم های مختلف گرم و سرد با هم متفاوت است و در هر کدام از این مناطق نحوه نورگیری برحسب اقلیم آن منطقه باید انجام شود.
نور پردازی طبیعی
نور پردازی و پرتو نور باعث روشن شدن و دیده شدن زیبایی اطراف ما میشود و بدون نور و روشنایی فضا تاریک است و زیبایی مفهمومی ندارد. بازتاب نوری که به اطراف تابیده میشود به چشم ما میرسد باعث این میشود که ما بتوانیم اطراف خود را ببینیم.
در دکوراسیون داخلی در کنار ساختارف نظم فضا، مصالح، رنگ، طراحی و… نور مطرح میشود و به عنوان یک عنصر مجزا در طراحی داخلی نقش دارد.
تغییر نور در ساعت های مختلف روز یکی از مشخصه های نور طبیعی است.
جهت های تابش نور طبیعی در معماری داخلی
نور طبیعی در معماری از جهت شمال
فضاهایی که رو به جهت شمال هستند یعنی در نیمکره ی شمالی قرار میگیرند نور مستقیم دریافت نمیکنند.
نوری که از جهت شمال دریافت میشود پراکنده و بدون سایه است که برای تماشای تلوزیون و نقاشی یا کارگاه ها و دفتر کار مناسب است.
در جهت شمال برای گرفتن حداکثر نور از نور مستقیم خورشید باید از پنجره های بزرگ در آن جهت استفاده کنیم. نور مستقیم برای غذاخوری و نشیمن مناسب نیست.
نور شمالی سرد و پراکنده و نور جنوب گرم و مستقیم است اگر بتوانیم نور شمال را با نور جهت های دیگر وارد فضای داخلی کنیم جذاب میشود.
نور طبیعی در معماری ساختمان از جهت جنوب
ساختمان هایی که در جهت جنوب هستند و ساختمان هایی که در نیم کره شمالی پنجره هایی رو به جنوب دارند بیشترین و بهترین نور را در روز دریافت میکنند. در نور جنوب به دلیل رنگ زردی که دارد، رنگ ها را گرم تر نشان میدهد و در اتاق نور و سایه کنتراست ایجاد میکند.
در دکوراسیون داخلی برای متعادل کردن گرمای نور جنوب بهتر است از رنگ های سرد استفاده شود.
فضای نشیمن و فضاهایی که کاربردی هستند بهتر است نور جنوبی داشته باشند.
نور در معماری ساختمان از سمت شرق یا نور صبحگاهی
روشنایی صبح در بیدار شدن از خواب بسیار تاثیر دارد. نور روز آرامش و نیروی خوبی به انسان میدهد. پس بهتر است در طراحی و قرا گرفتن فضاهای اتاق خواب، آشپرخانه و نشیمن دقت کنیم که به خوبی جهت یابی شوند تا بهترین و بیشترین استفاده را از نور صبح گاهی داشته باشند.
نور صبح اشعه های ضعیف تری دارد و خنک تر است. نور جهت شرق در زمان مشخص سایه اجسام را از دور ایجاد میکند. از این سایه میتوایم برای تزئین فضا استفاده کنیم.
نور شرق در ابتدا برگشته و به صورت غبار تابیده میشود و با پراکنده شدن آن در فضا نور و گرما ایجاد میشود.
نور طبیعی در معماری ساختمان از جهت غرب
با تمام شدن روز از شدت نور کم میشود ولی هنوز انعکاس دارد. دیوار های سفید با رنگ های مایل به زرد به شدت بیشتر میدرخشند و دیوار های بتنی رنگ پررنگ تری میگیرند.
وقتی خورشید کاملا پایین می آید تابش آن روی اجسام متوقف میشود و کم کم رنگ آسمان به سرخی نزدیک شده و تاریک میشود.
شکل اشیا پراکنده میشود و تشخیص آن ها در تاریکی مشکل است. فضاهایی که در غرب قرار میگیرند بهتر است طوری باشند که آخرین نور های عمودی خورشید حفظ شود.
نور طبیعی عمودی در معماری ساختمان پنجره های سقفی
در آپارتمان فقط برای اتاق های کوچک زیر شیروانی امکان استفاده از نور بالای سر را داریم و برای قسمت های دیگر این امکان وجود ندارد. از طریق پنجره های سقفی نور واقعی وارد خانه میشود و دیوار ها سرزنده تر دیده میشوند.
انواع نور هایی که در اتاق تابیده میشوند بستگی به شدت و جهت نور دارد. با نوری که از پنجره های سقف وارد اتاق میشود جدا سازی بیشتری در فضا میتوانیم ایجاد کنیم.
در محیط هایی که فضای کمی دارند و شلوغ هستند برای داشتن فضای روشن بهتر است از پنجره های سقفی استفاده کنیم.
بسیار بهتر است در کنار محیط هایی که در آن ها نمیتوان نور عمودی داشت، فضاهایی مثل ایوان که با نور طبیعی روشن میشوند و دارای سکوت، آسایش و آرامش هستند داشته باشیم.
