معماری باروک در قرن ۱۶ میلادی از ایتالیا شروع شد و خیلی سریع در بخش وسیعی از اروپا گسترش یافت. سبک باروک یکی از سبک های شاخص معماری است که با ویژگی هایی مانند ظاهر نمایشی نماها با دکور مجلل و دیوار نگاری شناخته میشود.
تاریخچه سبک باروک
سبک باروک یکی از معروف ترین سبک های معماری جهان است و در زمینه های موسیقی، نقاشی، مجسمه سازی، مد و… هم دیده میشود.
نام باروک از کلمه پرتغالی باروکو گرفته شده است که به معنای نوعی هنر است که در آن قواعد تناسب بکار گرفته نمی شود.
کلیسای ایل اولین اثر معماری است که توسط دلاپورتا طراحی و ساخته شده است. باروک سبک جدیدی در معماری بود.
این سبک ویژگی های خاصی داشت و به همین دلیل مورد توجه مردم قرار گرفته بود ولی از نظر منتقدین معماری سبک باروک سبکی بدون ساختار و با تزئینات نمایشی است که بسیار عجیب به نظر میرسد.
ویژگی های معماری باروک
یکی از ویژگی های این سبک ترکیب احساس با عناصر ساختمانی است.
در معماری باروک ، معمار قوانین خاصی را رعایت نمیکند بلکه از نقشه های پیچیده و طراحی های پرشور استفاده میکند تا حس جنبش و پویایی را در بیننده به وجود آورد.
معماری باروک اغلب دارای شکل های خمیده مانند بیضی و ترکیب اشکال مقعر و محدب است و در نمای اصلی ساختمان های آن یک برج مرکزی، گنبد، ایوان و برجسته کاری ها و طرح های مختلف دیده میشود.
یکی دیگر از خصوصیات این سبک عظمت، عناصر پیچ خورده و مجسمه های طلاکاری شده، کنتراست ( نورپردازی ) و… است.
در ساختمان هایی که با معماری باروک ساخته شده اند از رنگ های روشن استفاده شده است. نقاشی های وسیع روی سقف و دیوارها از ویژگی های سبک باروک است.
ساختمان های باروک را میتوان با یک دهانه مرکزی در جای درب یا دروازه در آن، تشخیص داد. دهانه را مشخص تر از بقیه قسمت ها در نمای ساختمان طراحی میکردند.
این دهانه ی ورودی قابل توجه، در بسیاری از خانه ها، صومعه ها و… در آن زمان و اکنون دیده میشود.
سبک باروک نمونه های معماری زیادی دارد که مهمترین آن را در وین میتوان یافت. از بهترین شهرها برای دیدن سبک معماری باروک، وین در اروپا است.
چند مورد از مشخصه های باروک
- شکوه و جلال
- رنگ‌های روشن
- سقف‌های نقاشی شده
- نقاشی‌های دیواری در اندازه‌های بزرگ
- مجسمه‌های طلاکاری شده
- استفاده از گچ بری و مرمر
- توجه به شکل ظاهری و دکور پر تشریفات
- اثرات واهی همچون فریب چشم
- تقابل و تضاد
- پیچ و تاب و خمیدگی (معمولاً در قالب ساختارهای بیضی شکل)
- گنبدهای بیضی شکل
- طرح‌های نمایشی و پرشور در نمای بیرونی و مرکزی ساختمان
- طرح‌های بریده بریده یا ناتمام رها شده (از روی عمد)
معماران مشهور سبک معماری باروک
در دوران معماری باروک بناها و کاخ های زیبایی ساخته شده است. یکی از معماران برجسته این سبک فرانچسکو برومینی است که اولین اثر مستقل او کلیسای سنت چارلز در چهار چشمه است.
کارلو مادرنو یکی دیگر از معاران سبک باروک، کلیسای سن پیتر را از خود در این سبک به یادگار گذاشته است. جان لورنزو برنینی که اغلب آن را به عنوان یک مجسمه ساز میشناسند، یکی از معماران برجسته بود که بیشتر آثار ساخته شده توسط او به معماری باروک در رم است.
نمونه بناهای سبک باروک
یکی از تأثیرگذارترین کشورها در اروپا امپراتوری هابسبورگ بود که در قرن هفدهم و هجدهم، در اوج قدرت سیاسی خود قرار داشت. در آن زمان ساختمان های زیادی به سبک باروک ساخته شد. چند مورد از بهترین نمونه های معماری سبک باروک در اروپا عبارتند از:
کلیسای سنت چارلز – St. Charles Church
یکی از جالب ترین بناهای تاریخی به معماری باروک ،کاخ سنت چارلز است. از مهمترین ویژگی های این کلیسا ستون های باشکوه، گنبد بیضی شکل و برجسته کاری های بسیار زیبا است.
کاخ بلودر – Belvedere Palace
یکی از شاهکارهای سبک باروک کاخ بلودر است. که در آن دو کاخ بسیار با شکوه روبروی هم ساخته شده است. یکی از ویژگی های این کاخ داشتن فواره های بزرگ با مجسمه های بسیار زیبا، پلکان ها و دروازه هایی که با ظرافت خاصی طراحی و ساخته شده‌اند.
کاخ شون برون – schonbrunnpalace
کاخ شون یکی از کاخ هایی است که در دوره ی سبک باروک ساخته شده است. این کاخ سالن های زیادی دارد که یکی از آن سالن ها به سالن ایرانی معروف است. رنگ های روشن و ملایم در طراحی این کاخ به کار رفته است که به خوبی معماری باروک را نشان میدهد.
موزه انولید – Les Invalides
یکی از بناهای ساخته شده به سبک باروک در پاریس موزه ی انولید است. این موزه از بهترین بناهای ساخته شده به این سبک است. موزه انولید گنبد عریض و تماشایی دارد و معماری بی نظیر آن بسیار چشم گیر است.
کاخ زمستانی – Winter Palace
روسیه کاخ های باشکوهی دارد که یکی از جذابترین آن ها که به معماری باروک ساخته شده ، کاخ زمستانی است. این کاخ طراحی بی نظیر و نمای خیره‌کننده دارد که این ویژگی ها آن را به یک اثر شاهکار در روسیه تبدیل کرده است.
