در مقاله قبلی نکاتی در مورد ویژگی ها و فواید داشتن بام سبز ساختمان اشاره کردیم.در این قسمت سعی داریم مراحل طراحی و اجرا روف گاردن یا همان بام سبز را بهمراه معرفی اجزای اصلی که برای ساخت بام سبز ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد را معرفی نماییم.
اجزای اصلی روف گاردن
- لایه پوشش گیاهی
- محیط کشت
- لایه زهکش
- لایه محافظ
- ساختار سقف
لایه پوشش گیاهی
برای استفاده از گیاهان در روف گاردن میتوان از هر گیاهی استفاده کرد ولی باید شرایط پشت بام را در نظر گرفت. باید گیاهان مقاوم در عمق کم و شرایط کم آبی و هوای سرد و گرم را انتخاب کنیم. انتخاب گیاهان مناسب برای بام به طرح نهایی توسط طراح، شرایط اقلیمی، طراحی سازه و… بستگی دارد.
محیط کشت
محیط کشت محیطی است که گیاه در آن شروع به رشد میکند و بر اساس الزامات سازه ای وزن کمی دارد. خاک محیط کشت با خاک معمولی متفاوت است و باید سبک باشد و حداکثر وزنش در هر متر مکعب در حالت مرطوب 900 کیلوگرم باشد.
لایه زهکش
لایه زهکش بین محیط کاشت و لایه محافظت قرار میگیرد که آب بتواند از هر جای روف گاردن به سیستم زهکش ساختمان وصل شود اما همیشه مقداری آب اضافی در این لایه وجود دارد که باید با روش های به وسیله خود بام و ناودانی های مربوط به شیروانی ها و آبراه و کانال آب تخلیه شود.
لایه زهکش مناسب را بر اساس بیشینه جریان آب با توجه به اطلاعات بارش، انتخاب میکنند.
لایه زهکش میتواند از مجموعه‌ی لایه های دیگر مثل لایه صافی و لایه مانع ریشه ها باشد.
لایه صافی
لایه صافی فیلتری در بین محیط کشت و لایه زهکش است که رطوبت را از ریشه ها دور کرده و مانع از گندیدگی ریشه ها میشود و از ریشه ها محافظت میکند.
لایه مانع ریشه ها
این لایه از نفوذ ریشه ها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری میکند. جنس این لایه از یک پوسته پلی اتیلن است و بیشتر در پروژه های عمومی که بار سقف زیاد است و جاهایی که گیاهانی با ریشه های عمیق کاشته شده استفاده میشود.
لایه محافظ
لایه محافظ بام را از نشتی، چکه کردن و نفوذ آب محافظت میکند. انتخاب این لایه به ویژگی های طراحی و کاربرد روف گاردن بستگی دارد که میتواند لایه ی باریکی از بتن سبک، عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی یا ترکیب آنها با یکدیگر باشد. همه ی سیستم های روف گاردن به لایه محافظ نیاز ندارند و به جای آن از لایه مانع ریشه استفاده میکنند.
مراحل طراحی و اجرای روف گاردن
مرحله اول بازدید و مشاوره
در مرحله اول کارفرما با تیم طراحی و مشاوره تماس گرفته و بعد از بازدید محل پروژه نیازها و خواسته های و انتظارات خود را از بام سبز به آن ها میگوید و مشاورین برداشت اولیه ابعاد و عوارض سطح بام را انجام میدهند.
خواسته های کارفرما در مرحله اول به شرح زیر است:
طراحی و ایجاد فضای سبز بر روی پشت بام (ایجاد باغچه، گلکاری، درخت و درختچه و…)
انواع گلدان و فلاورباکس و…
ساخت آلاچیق چوبی یا فلزی باز بر روی پشت بام
ساخت آلاچیق بسته برای استفاده در چهار فصل سال
ایجاد محرمیت و حفظ حریم خصوصی با پوشش گیاهی
طراحی و ساخت آبنما
تعبیه میز و صندلی و چتر محوطه فضای باز
مرحله دوم طراحی روف گاردن – بام سبز
در مرحله دوم طراحی و اجرای روف گاردن، تیم طراحی با توجه به برداشت های وضع موجود و خواسته های کارفرما طراحی روف گاردن را به صورت پلان دو بعدی (سایت پلان) انجام داده و به همراه ریز قیمت اجرا و هزینه های مورد نیاز برای اجرای روف گاردن در اختیار کارفرما قرار میدهند.
بعد از انتخاب طرح مورد نظر و اصلاحات کارفرما طرح سه بعدی روف گاردن انجام و ارائه میشود.
در مرحله طراحی بام سبز به موارد زیر باید توجه نمود :
- تراکم پوشش گیاهی در طراحی بام
- گونه های گیاهی مورد استفاده در طراحی گارن روف
- وجود گرین وال مدولار در طراحی
- وجود پرگولا و سایه بان در طرح
- سیستم آبیاری (قطره ای اتوماتیک با تایمر یا قطره ای دستی یا بدون آبیاری) و…
- تعداد اقلام مورد استفاده (فلاورباکس، آبنما، باربیکیو، سایبان چتری و…)
- استفاده از آلاچیق یا آتریوم در طرح
- درصد استفاده از متریال های متفاوت در کف (چوب، شن تزئینی، سنگ قلوه و…)
مرحله سوم اجرا روف گاردن
پس از تایید پلان طراحی شده اجرای بام سبز در چند فاز به سبک پرتابل مدولار انجام میشود.
فاز اول تولید فلاورباکس (flower box) و گلدان و…
که شامل تولید وساخت اقلام مورد نیاز به صورت پیش ساخته مانند فلاورباکس، گلدان، آبنما، تری باکس، باربیکیو و… در کارخانه شرکت است.
فاز دوم اجرای قسمت های سفارشی
اجرای قسمت های سفارشی بر روی بام مانند آلاچیق، پرگولا، آتریوم، سیستم آبیاری اتوماتیک و… میباشد که تیم اجرا مهندس ناظر و اکیپ کارگران ماهر این کار انجام میدهند.
پس از اجرای این مرحله، اقلام پیش ساخته بر اساس طرح نهایی بر روی بام چیده میشود.
همه مراحل بدون هیچ گونه تخریب و بنایی بر روی بام اجرا میشود.
انتخاب گل و گیاه بام سبز
بعد از آماده شدن زیر ساخت برای کاشت بر اساس طراحی انجام شده گیاهان کاشته میشوند. در انتخاب گیاهان باید به محیط و آب و هوا توجه کرد.
معمولا گیاهانی که در محیط پایدارتر هستند را برای روف گاردن انتخاب میکنند. میتوان از ترکیب درختان، درختچه ها، گیاهان سبز دائمی، گل های فصلی و… در بام سبز استفاده کرد.
